Lichaam

Kunst die vraagt om jouw fysieke deelname en verbeeldingskracht. Ja! Dat kon tot 25 september in Museum Voorlinden waar Antony Gormley het fysieke lichaam als een plaats voor ervaring ziet en de relatie tussen lichaam en ruimte verkent. De Britse kunstenaar ziet de ruimte van een kunstwerk als een plaats van wording waarin nieuwe gedragingen, gedachten en gevoelens kunnen ontstaan. Het zorgt voor een bewustwording van je eigen lichaam, de ruimte rondom je en de oneindige ruimte van je bewustzijn. En dit al dan niet in verbinding met je gezelschap. Magisch als je wil!

Hieronder een poging die kunstbeleving in woorden te vatten:

Hij maakt geen sculpturen om een persoon te memoriseren, idealiseren of zelfs te representeren, maar gebruikt het lichaam in sculptuur als een instrument voor onderzoek en verkenning. In het hier en nu. En wat een prachtige uitnodiging wordt je daar geboden. Je lichaam ervaren als een plek om in te leven. Het legt een staat van “zijn” vast, een moment van geleefde tijd. Het lichaam als de plek waar alle emotionele, psychologische en fysieke ervaringen zich afspelen.

Antony Gormley, Critical Mass, Museum Voorlinden, september 2022

 

Je lichaam kan in alle dimensies uitdijen, terwijl het middelpunt op dezelfde plek blijft. Ook al worden we telkens geconfronteerd met diezelfde duisternis die in ieder van ons bestaat, die daar altijd is wanneer we onze ogen sluiten. Deze intieme ervaringszone kent dezelfde oneindige expansie als het heelal dat ’s avonds aan de hemel te zien is. Antony Gormley richt zich met Expansion Field (2014) op het onzichtbare en je donkere binnenkant. Toen hij in zijn kindertijd dagelijks verplicht werd te rusten in een kleine, claustrofobische snikhete kamer waar hij enkel kon stilliggen, ontdekte hij dat duisternis een plek is van onmetelijke dimensies en ruimte geeft aan de verbeelding.

Telkens had ik dezelfde sensatie voordat ik als kind ging slapen, namelijk dat de ruimte achter mijn ogen ongelooflijk benauwend was, als een piepklein, donker luciferdoosje, een verstikkende, claustrofobische gevangenis. Maar langzaam groeide die ruimte groter en groter en werd die ruimte koeler en donkerder, totdat ik het ging ervaren als doelloos, grenzeloos en vormloos. Die ervaring vormt nog altijd de basis van mijn werk.

Antony Gormley, Expansion Field, Museum Voorlinden

 

Tijdens mijn verblijf in Scheveningen zwom ik elke ochtend in zee. Terwijl Antony Gormley zich achter zijn gesloten ogen verbonden weet met de kosmos, weet ik me al badend in zee deel van het leven. Bij het ochtendlicht en geladen met de ochtendenergie, ben ik een vis in het water. Ik beweeg mee met elke golf, ik voel me thuis in elke stroming en geniet van de rimpeling van de wind aan de oppervlakte. Bodem of geen bodem onder mijn voeten. Dat is dan ook precies de idee die Antony Gormley vertolkt in Mass (2006). De lichamelijke zone als een netwerk van samenhangende energieën die is ingebed in en afhankelijk van de ruimte.

Antony Gormley, Mass, 2006, Museum Voorlinden

 

Een heel andere ervaring had ik met Amazonian Field (1992). Dit is een publiek van 24.000 kleifiguurtjes die je verstomd aankijken wat aanvoelt als een oordeel afkomstig van een ander werelddeel en vreemde wezens. Dit in tegenstelling tot de voorstelling van Maaike Ouboter en Erik Corton waar ik deel van het publiek was de avond voorafgaand aan het museumbezoek. Ze gingen met elkaar en het publiek in gesprek over het leven – over loslaten, vasthouden, hoeveel liefde er in verdriet zit én ze maakten samen muziek. Ook hier was ieder in de zaal deel van het proces en deel van de ervaring en dezelfde magische energie.

Antony Gormley, Amazonian Field, 1992, Museum Voorlinden

 

Antony Gormley roept fundamentele vragen op over de verhouding tussen mens (lichaam), natuur en kosmos. Hij put uit zijn persoonlijke geleefde tijd (met studies in archeologie, antropologie, kunstgeschiedenis, beeldhouwkunst en boedhisme met een doorgedreven Vipassana beoefening ) en zijn verbeeldingskracht om met de steun van zijn vrouw Vicken Parsons verder te bouwen aan zijn oeuvre. Een blijvende onderzoeksvraag in een groeiend bewustzijn.

1 reactie op “Lichaam

  1. […] het in “lichaam” ging over kunst die vraagt om je fysieke deelname, gaat het bij de fotografie van Koen Broos over […]

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *