Soms loopt het fout. En dan? We beginnen met het zoeken naar een verklaring. En die is er natuurlijk altijd. Zoals:
- Het is al zo lang geleden dat je dit nog eens deed.
- Te weinig slaap.
- Onoplettendheid wegens teveel aan je hoofd.
- Verstrooid omwille van dat belangrijke nieuws waarop je zit te wachten. Je kan nog amper aan iets anders denken.
- Gebrek aan focus, na een vakantie moet je er toch terug even inkomen.
- Die onverwachte bespreking zette je planning op z’n kop waardoor je nu helemaal de draad kwijt bent.
- Soms heb je gewoon onvoldoende kennis en inzicht in een bepaalde materie om de dingen juist te doen en is het een wonder dat het niet veel vaker fout loopt.
- Dat vervelende telefoontje bracht je helemaal van de wijs waardoor je de rest van de dag niet helder kon denken.
- Je bent je kater nog aan het uitzweten en zo kan je gewoon niet fatsoenlijk werken.
- De vorige keren ging het steeds goed, het is de uitzondering op de regel doordat deze week alles in het honderd loopt precies.
Al deze verklaringen zijn meestal juist. We hebben de neiging fouten als de uitzondering te beschouwen, maar als we eerlijk zijn maken we ze voortdurend. Alleen lukt het ons meestal de fout snel te herstellen. Maar niet altijd.
Dan kan het gebeuren dat niemand de fout opmerkt. Oef dan. Of soms wel. Of sommige fouten kunnen geen kwaad. Maar andere fouten veroorzaken heel wat gedoe, overtollig werk en energie om ze recht te zetten. Zowel bij jezelf als bij anderen.
Wanneer we een niet onopgemerkte fout maken, is het onze eerste reflex de fout goed te maken. We zijn oplossingsgericht dus we herstellen de opgelopen schade in het project, het materiaal of de relatie. Al blijkt dat laatste het moeilijkste. Gelukkig is de ander meestal vergevingsgezind. Veel vaker dan we denken.
Voor sommigen is het moeilijk de schade bij zichzelf te herstellen. Er komt schuldgevoel, schaamte, angst, verdriet, woede en een onophoudelijke stroom aan gevloek en zelfverwijt. Dat dit geen leuk proces is, zal niemand ontkennen.
Wat veel leuker is, is de fout als een groeikans zien. Het levert je inzicht en kennis op die je voordien niet had. Trouwens, wie niet doet kan niet misdoen. Het toont ook al eens de ware aard van de betrokkenen. En dat kan verrassend interessant blijken. Zo brengt elke fout je een stapje verder.
Als het grondig fout loopt, betekent het vaak een keerpunt. Vanaf dan pak je het anders aan zodat de fout zich niet meer herhaalt. Je past je organisatie, structuur, ondersteuning, omgeving of gedrag aan. Soms ben je tegen een grens aangelopen waar je niet voorbij raakt. En is het tijd te besluiten dat dit jouw laatste poging was.
Alleen, als je jezelf (en misschien ook wel de ander) veroordeelt omwille van een fout, biedt je geen ruimte voor groeikansen. Een mens maakt fouten, maar is niet fout. Je gedrag staat niet gelijk aan wie je bent. Al kan het onderscheid moeilijk zijn wanneer we ons pijnlijk bewust worden van een fout.
Het is ook geen geheim dat uit fouten successen groeien. Thomas Edison bouwde er zelfs een business model rond door het allereerste uitvinderslab op te richten. Dus wie wil deze kans nu niet missen?
“I haven’t failed. I’ve just found 10.000 ways that won’t work.” Thomas Edison. (Amerikaans ondernemer en uitvinder 1847 – 1931)
En oh ja, hoe je omgaat met de fouten van een ander is minstens even belangrijk. Wees begripvol, vergevingsgezind en zonder oordeel. En je zal versteld staan hoe een fout een positieve catalysator kan worden voor de ander, jezelf en de relatie. Probeer het maar eens uit.