Ben jij een nachtdier? Een avondmens of eerder een ochtendmens?
Ik ben iemand van de dag, gewoon de dag. Daar bestaat geen beestennaam voor denk ik, tenzij een ééndagsvlinder, maar die ben ik niet. Ik ben ook iemand van het laatste moment, van de impulsiviteit, van de daad bij het woord en van de bewondering. Zo kwam het dus dat ik samen met een vriend mijn agenda redelijk last minute vrijmaakte om op de valreep de prachtige tentoonstelling “Dirk Braeckman – Léon Spilliaert: Nachtdieren” te bezoeken in het Kunstmuseum Den Haag.
Kunst genieten doe ik het liefst in uitstekend en beperkt gezelschap, één gewaarde vriend, vriendin of geliefde. Ik ben niet iemand van grote groepen. En ik voel me steeds meer iemand van alleen. In stilte, benieuwd naar wie ik ben als ik al mijn rollen afleg.
En dat is hoe beide kunstenaars tot hun beste werk komen. In stilte en alleen horen ze op hun manier bij de nacht, de traagheid, wandelend langs de zee of in de stad of in de DOKA. En dat is zichtbaar in hun werk.
“In de werken van de Belgische kunstenaars Léon Spilliaert (Oostende, 1881-1946) en Dirk Braeckman (Eeklo, 1958) lijkt het altijd nacht. Hoewel Spilliaert veelal werkte met inkt, potlood en krijt en Braeckman voornamelijk fotografeert, delen zij hun fascinatie voor de donkere uren. Het vele zwart, het grijs, lichtpunten die het donker benadrukken, schakeringen van duisternis: met hun nachtelijke blik verwerken zij hun directe omgeving en indrukken tot dubbelzinnige droombeelden die meer vragen oproepen dan antwoorden trachten te geven. Hun werken lijken uit eenzelfde gevoelswereld te ontstaan: zij tonen het mysterie, het ongrijpbare en het onbestemde. “
Spillaert en Braeckman voelen doorheen de tentoonstelling heel erg als verwante zielen over de grenzen van tijd en ruimte heen. Bij Braeckman is traagheid, vrijheid, flow en isolement belangrijk voor zijn proces. Terwijl Spilliaert als introvert met een zwakke gezondheid (astma, maagproblemen), wisselende gemoedstoestanden en zelftwijfel al wandelend ontsnapte aan de slapeloze nachten.
Welke omgeving past bij jou? Wat is er nodig voor je om je zo veilig te voelen dat je onbegrensd het beste (diepste, echtste) van jezelf aanboort om je meest bijzondere werk te maken en rol te vervullen?
Léon Spilliaert, Hofstraat Oostende, 1908, Gewassen Oost-Indische inkt, penseel en kleurpotlood op papier, 637 x 489 mm. Privéverzameling – Courtesy Francis Maere Fine Arts. Foto: Cedric Verhelst
Dirk Braeckman V.B.-C.N.-11, 2011. Gelatinezilverdruk, 180 x 120 cm
