Doelgericht. Wie onder jullie heeft deze eigenschap ergens in zijn profiel geschreven? Of bij wie wordt het gebruikt bij opstartgesprekken van projecten? Van nature ben ik ook doelgericht. Velen onder ons. We houden van duidelijkheid en we kennen graag het te volgen pad. Min of meer toch. Al heb ik met vallen en opstaan geleerd dat het kronkelpad, met al eens een doodlopend stukje, eigenlijk veel interessanter en zinvoller is dan de aangegeven kortste weg. En al zeker dan die uit de boeken.
Wie regelmatig leest over coaching en zelfleiderschap wordt overspoeld door de verpletterende mogelijkheden van het onbegrensd positief denken. Stay motivated! Think positive! Your future starts now! Telkens met een uitroepteken. Alsof dan alles een succes wordt, als we daarin slagen of geloven.
Naar aanleiding van de opening van ‘Berlinde De Bruyckere. Sculptures & Drawings. 2000 – 2014’ in het S.M.A.K. las ik afgelopen week over haar werk. Haar oeuvre is opgebouwd rond de kwetsbaarheid van de mens als inhoudelijk thema en het lijdende lichaam als bron van haar beeldtaal.
En dat veroorzaakt vuurwerk in mijn hoofd natuurlijk. De realiteit is gelukkig niet het eeuwige lijden maar ook niet het onbegrensde succes. Nu en dan gaat een project niet door. Of verliezen we iemand in ons team. Of blijkt een materiaal onvindbaar. Of worden we uit ons bureau of studio gezet. Of verliezen we het vertrouwen van een klant. Of sta je niet meer op de short list van de curator. En daar staan we dan met ons doelen. Geheel machteloos. Oliver Burkeman wijst in de video “The Negative Path to Happiness and Success” op de valkuilen van het extreem doelgericht werken. Het zou bedrog aanmoedigen, performantie verhinderen en onbedoelde gevolgen aanwakkeren. Tja, ik beken. Ik bedrieg mezelf al eens, ik saboteer mijn prestaties met mijn ongeduld en draag hiervan de gevolgen. Dan word ik namelijk ver van mijn nulpunt weg geslingerd. De man biedt natuurlijk een alternatief. En het bevalt me wel. Namelijk om bij het uitbouwen van je loopbaan of praktijk te vertrekken van één van de volgende vragen:
Kan ik de gevolgen en kosten dragen mocht dit project ronduit falen?
In plaats van: Wat zal dit project me opleveren?
Wat kan ik maken met wat ik ter beschikking heb?
In plaats van: Wat heb ik nodig om dit project succesvol te maken?
En je van daaruit te engageren voor je proces, voor je dagelijkse vooruitgang. En niet voor je doel. Want dat verandert toch onderweg.
Naar aanleiding van haar deelname aan de biënnale van Venetië in 2013 licht Berlinde De Bruyckere in dit interview toe dat we vandaag geen “taal” meer hebben om existentiële kwesties te bespreken. En dat haar werk een antwoord biedt op deze leegte. Dringend dat bezoek te plannen om het vuurwerk in mijn hoofd te stillen.
Berlinde De Bruyckere, Kreupelhout – Cripplewood in het Belgisch Paviljoen (Venetië), 2012-2013, ©Myriam Devriendt
Berlinde De Bruyckere, atelier, foto Mirjam Devriendt
