Chuck Close (1940) is een Amerikaans schilder en fotograaf. Voornamelijk gekend voor het hyperrealisme of fotorealisme, het schilderen van portretten gebaseerd op gigantische foto’s, als tegenreactie op het heersende abstract expressionisme. Dus toen zijn tijdgenoten succesvol met verf gooiden en dropen in hun abstracte werken, koos hij voor de meticuleuze grid methode voor zijn groot formaat portretten. Sinds 1967 leeft en werkt Chuck Close in New York.
Zijn kindertijd was niet zorgeloos. Op zijn elfde verloor hij zijn vader, zijn moeder kreeg te kampen met borstkanker, en hijzelf had leermoeilijkheden, leed aan dyslexie en had zwakke spieren. Als jongen was hij voortdurend aan het tekenen. Uiteindelijk werd hij voortreffelijk opgeleid in de kunst, paste hij alle mogelijke technieken toe en groeide hij uit tot een meesterlijk en innovatief vakman in de portretschilderkunst. Zijn vroegere airbrush techniek inspireerde tot de uitvinding van de ink jet printer.
Naast zijn indrukwekkende portretten heb ik vooral bewondering voor zijn levenspad. Hoe brengt deze man het ondanks (of dankzij?) zijn toch aanzienlijke fysische uitdagingen tot de wereldtop? Wat opzoekingswerk brengt het antwoord. Hij kiest bewust voor de moeilijke weg. Ook al is de gemakkelijke weg een evidente mogelijkheid.
In 1967 besliste hij het zichzelf moeilijk te maken en forceerde een artistieke doorbraak door het opgeven van de paint brush. Hij gooide zijn gekende tools overboord en koos ervoor de dingen anders te doen, op een manier die niet makkelijk was voor hem. Hij ontdekte dat de keuze om iets niet te doen (paint brush), op een grappige manier positiever is dan de keuze iets wel te doen. Het overwinnen van zijn beperkingen brengt hem tot ongeziene ontwikkelingen in zijn oeuvre.
Lucian Freud (1922 – 2011), had net zoals Chuck Close de drang de dingen telkens anders te doen. Als kind op de basisschool in Duitsland leerde hij op een bepaalde manier zijn veters te strikken. Toen besloot hij meteen ze nooit meer op die manier te strikken. In “Man met blauwe sjaal” van Martin Gayford lees ik eveneens dat hij probeerde met elk portret iets te doen wat zo min mogelijk lijkt op wat hij ervoor heeft gedaan. Elke keer opnieuw verkende hij zijn grenzen. De ideale reactie van iemand die een nieuw werk ziet van Lucian Freud zou voor hem zijn geweest “ik had niet door dat het van jou was”.
Maar nu even terug naar Chuck Close. Door een hartfalen in 1988 raakte hij verlamd van nek tot teen. Veel kiné bracht terug beweging in zijn ledematen maar hij blijft vastgekluisterd aan zijn rolstoel. Tijdens de revalidatie heeft hij het schilderen helemaal opnieuw moeten leren. Sindsdien schildert hij door het penseel met tape aan zijn pols vast te maken en geholpen door een assistent. Als geen ander weet hij zijn beperkingen te overwinnen. En ook met deze kunstwerken houdt hij de belangstelling van musea, kunstcritici en verzamelaars overal ter wereld vast. Sommigen zouden er een teken van spiritualiteit in zien. Maar ik kan me helemaal vinden in Diane Arbus haar geloof in de kracht van oefening. “When you try very hard to do something, by the time you can do it, it is easy to do, so effort is maybe a kind of prayer” (Diane Arbus in een brief naar Marvin Israel, circa November 1960).
Nog een laatste weetje om het af te maken. Later stelde Chuck Close vast dat hij ook lijdt aan prosopagnosia of gezichtsblindheid, wat betekent dat hij problemen heeft met het herkennen van gezichten. Door de portretten te schilderen, is hij makkelijker in staat gezichten te herkennen en te onthouden. Hij was zich niet bewust van deze tekortkoming en het is ook niet om die reden dat hij portretten schildert. Deze vaststelling kwam eerder als antwoord op de vraag, nadat hij reeds 20 jaar portretten had geschilderd, waarom hij dat nog steeds doet en waarom hij die nood blijft voelen.
Geen wonder dat Bill Clinton en Barack Obama zich lieten portretteren door Chuck Close. 10 edities van laatstgenoemde portret worden verkocht ten voordele van het Barack Obama Victory Fund.
3 antwoorden
Wondelijke hersensteuntjes om de dag in te suizen .
Soutien d entretien .
mooi Aagje, dank je